บ่อพัก หรือที่เรียกอีกชื่อหนึ่งว่า บ่อดักขยะ คือ บ่อสำหรับดักเศษขยะและตะกอนของเสียในระบบระบายน้ำเสียจากอาคารและพื้นที่โดยรอบก่อนออกสู่ระบบระบายน้ำสาธารณะ มักทำมาจากคอนกรีตเสริมเหล็ก (ค.ส.ล.) หล่อขึ้นรูปทั้งชิ้นให้มีลักษณะคล้ายกล่อง ด้านในเป็นช่องโล่งขนาดใหญ่มากพอสำหรับให้คนล้วงมือเข้าไปหรือเข้าไปได้ทั้งตัว (ขึ้นอยู่กับขนาดท่อระบายน้ำ) มักติดตั้งไว้ใต้ดินร่วมกับท่อระบายน้ำที่ฝังอยู่รอบบ้านหรือแนวริมรั้ว
ด้านบนของบ่อพักอาจต้องก่ออิฐเพื่อยกระดับฝาให้โผล่ขึ้นมาอยู่ในระดับเดียวกับพื้น และก่อเป็นบ่าเพื่อรองรับฝาซึ่งสามารถเปิด-ปิดได้เพื่อทำความสะอาด หรือนำเศษขยะและสิ่งอุดตันต่างๆ ที่ไหลมาตามท่อระบายน้ำออกไปทิ้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในฤดูฝน ที่น้ำฝนมักจะนำพาเศษขยะ ใบไม้ และดินโคลนให้ไหลมากองรวมกัน รวมถึงในช่วงน้ำท่วมด้วย หากเราติดตั้งบ่อพักเอาไว้ หลังน้ำลดแล้วจะสามารถตักและล้างเศษดินโคลนออกไปจากท่อได้โดยง่าย
บ่อพักมีหลายชนิด หลายขนาดและมีรูปร่างแตกต่างกันออกไปตามความต้องการใช้งานโดยทั่วไปหากท่อระบายน้ำมีเส้นผ่านศูนย์กลางน้อยกว่า 40 เซนติเมตร ควรวางบ่อพักห่างกันไม่เกิน 6 เมตร หากท่อระบายน้ำมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางมากกว่า 1 เมตร ควรวางห่างกันประมาณ 10 – 12 เมตร ทั้งนี้ไม่ควรวางห่างกันมากเกินกว่า 15 เมตร รวมทั้งต้องติดตั้งบ่อพักทุกจุดที่มีการเลี้ยว เปลี่ยนแนวท่อ มีการเปลี่ยนแปลงขนาดของท่อ และที่จุดบรรจบของท่อหรือรางระบายน้ำด้วย ทั้งนี้ ควรปรึกษาวิศวกรระบบสุขาภิบาลสำหรับขนาดและจำนวนบ่อพักที่เหมาะสม
ด้านบนของบ่อพักอาจต้องก่ออิฐเพื่อยกระดับฝาให้โผล่ขึ้นมาอยู่ในระดับเดียวกับพื้น และก่อเป็นบ่าเพื่อรองรับฝาซึ่งสามารถเปิด-ปิดได้เพื่อทำความสะอาด หรือนำเศษขยะและสิ่งอุดตันต่างๆ ที่ไหลมาตามท่อระบายน้ำออกไปทิ้ง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในฤดูฝน ที่น้ำฝนมักจะนำพาเศษขยะ ใบไม้ และดินโคลนให้ไหลมากองรวมกัน รวมถึงในช่วงน้ำท่วมด้วย หากเราติดตั้งบ่อพักเอาไว้ หลังน้ำลดแล้วจะสามารถตักและล้างเศษดินโคลนออกไปจากท่อได้โดยง่าย
บ่อพักมีหลายชนิด หลายขนาดและมีรูปร่างแตกต่างกันออกไปตามความต้องการใช้งานโดยทั่วไปหากท่อระบายน้ำมีเส้นผ่านศูนย์กลางน้อยกว่า 40 เซนติเมตร ควรวางบ่อพักห่างกันไม่เกิน 6 เมตร หากท่อระบายน้ำมีขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางมากกว่า 1 เมตร ควรวางห่างกันประมาณ 10 – 12 เมตร ทั้งนี้ไม่ควรวางห่างกันมากเกินกว่า 15 เมตร รวมทั้งต้องติดตั้งบ่อพักทุกจุดที่มีการเลี้ยว เปลี่ยนแนวท่อ มีการเปลี่ยนแปลงขนาดของท่อ และที่จุดบรรจบของท่อหรือรางระบายน้ำด้วย ทั้งนี้ ควรปรึกษาวิศวกรระบบสุขาภิบาลสำหรับขนาดและจำนวนบ่อพักที่เหมาะสม
 |
| ภาพ: ฝาบ่อพักเปิด-ปิดได้ ระดับเสมอพื้น |
 |
| ภาพ: ภายในบ่อพัก ค.ส.ล. |
 |
| ภาพ: บ่อพักที่ก่ออิฐเพื่อยกระดับฝาให้โผล่ขึ้นมาอยู่ในระดับเดียวกับพื้น |
