สามขา หรือ สามขาเจาะดิน (Tripod Rig) คือ เครื่องมือที่ใช้ทำเสาเข็มเจาะของอาคาร (ทั้งระบบแห้งและระบบเปียก) ประกอบด้วยท่อนเหล็กขนาดใหญ่สามท่อนใช้เป็นขาตั้ง ปลายด้านบนของท่อนเหล็กติดตั้งรอกพร้อมลวดสลิงที่แขวนกระเช้าตักดินเอาไว้ ปลายด้านล่างของขาข้างหนึ่งติดตั้งเครื่องควบคุมรอกและสลิงให้ยกกระเช้าตักดิน (ปลายล่างทำหน้าที่เป็นลูกตุ้ม)
ขึ้นลงเพื่อตอกปลอกเหล็ก หรือตักดินออกมา หลุมที่เจาะขุดดินขึ้นมาด้วยสามขาเตรียมสำหรับใส่เหล็กเสริมและเทคอนกรีตในขั้นตอนต่อไป สามขาเป็นเครื่องมือที่สามารถเคลื่อนย้ายไปติดตั้งได้ง่าย ไม่กินพื้นที่ ใช้แรงงานคนน้อยกว่าระบบอื่นๆ สามารถใช้กับเสาเข็มเจาะหลายขนาดตั้งแต่เส้นผ่านศูนย์กลาง 35, 40, 50 และ 60 เซนติเมตร
ขึ้นลงเพื่อตอกปลอกเหล็ก หรือตักดินออกมา หลุมที่เจาะขุดดินขึ้นมาด้วยสามขาเตรียมสำหรับใส่เหล็กเสริมและเทคอนกรีตในขั้นตอนต่อไป สามขาเป็นเครื่องมือที่สามารถเคลื่อนย้ายไปติดตั้งได้ง่าย ไม่กินพื้นที่ ใช้แรงงานคนน้อยกว่าระบบอื่นๆ สามารถใช้กับเสาเข็มเจาะหลายขนาดตั้งแต่เส้นผ่านศูนย์กลาง 35, 40, 50 และ 60 เซนติเมตร
การก่อสร้างบ้านในกรุงเทพฯ หรือในพื้นที่ชุมชมซึ่งมีบ้านอยู่ติดกันกับบ้านหลายหลัง จะมีกฎหมายควบคุมห้ามการใช้เสาเข็มตอกในระยะติดกับเพื่อนบ้านไม่เกิน 30 เมตร เพื่อความปลอดภัยและหลีกเลี่ยงการสร้างความเสียหายต่อบ้านข้างเคียง เสาเข็มเจาะจึงเป็นที่นิยมมากสำหรับการสร้างบ้านพักอาศัยในเขตชุมชนเมือง รวมทั้งการต่อเติมดัดแปลงบ้าน อาคารแถวและทาวน์เฮาส์ ตัวอย่างเช่น การต่อเติมครัวหลังบ้าน การต่อเติมระเบียงบ้าน การต่อเติมที่จอดรถ เป็นต้น
