การออกแบบส่วนผสมคอนกรีตโดยปริมาตร(วิธีคำนวณการผลิตคอนกรีตผสมเสร็จ)
สำหรับงานก่อสร้างขนาดเล็ก ส่วนใหญ่จะกำหนดสัดส่วนโดยปริมาตร เช่น 1:2:4 อัตราส่วนที่กล่าวถึงนี้ คือ ใช้ปูนซีเมนต์ 1 ส่วน ทราย 2 ส่วน หิน 4 ส่วน โดยปริมาตร การที่จะแปลงส่วนผสมโดยปริมาตรดังกล่าวให้เป็นส่วนผสมโดยน้ำหนัก สามารถทำได้ดังนี้
ข้อมูลที่ใช้ในการคำนวณ
1.หน่วยน้ำหนักของปูนซีเมนต์ = 1,400 กก./ลบ.ม.
2.หน่วยน้ำหนักของหินทราย = 1,450 กก./ลบ.ม.
การคำนวณ
ปูน 1 ถุง 50 กก. มีปริมาตร = 50/1400 = 0.036 ลบ.ม.
ทราย 2 ส่วน มีปริมาตร = 0.036 x 2 = 0.072 ลบ.ม.
น้ำหนักทราย = 0.072 x 1450 = 104 กก.
หิน 4 ส่วน มีปริมาตร = 0.036 x 4 = 0.144 ลบ.ม.
น้ำหนักหิน = 0.144 x 1450 = 209 กก.
ปริมาณน้ำที่ใช้โดยทั่วไปสำหรับปูน 1 ถุง เพื่อให้ได้ค่ายุบตัวประมาณ 10 ซม. เท่ากับ 30 ลิตร
น้ำหนักของส่วนผสมทั้งหมดเมื่อใช้ปูน 1 ถุง = 50 + 104 +209 +30
= 393 กก.
หน่วยน้ำหนักคอนกรีต 1 ลบ.ม. = 2,400 กก.
ต้องใช้ปริมาณปูน = 2,400/393 = 6.1 ถุง = 305 กก./ลบ.ม.
สรุป ส่วนผสมใน 1 ลบ.ม.
ปูนซีเมนต์ = 305 กก./ลบ.ม.
ทราย = 635 กก./ลบ.ม.
หิน = 1,275 กก./ลบ.ม.
น้ำ = 185 กก./ลบ.ม.
ค่ายุบตัว ประมาณ 10 ซม.
ข้อเสนอแนะ
1.ถ้าผสมคอนกรีตโดยปริมาตร เพื่อให้ได้ปริมาตรที่แน่นและสม่ำเสมอ ควรจัดทำกะบะไม้มาตรฐาน สำหรับตวงส่วนผสม โดยกำหนดให้กะบะไม้นี้มีปริมาตรเท่ากับปริมาตรซีเมนต์ 1 ถุง หรือ 50 กก. ซึ่งกะบะไม้นี้จะมีขนาดกว้าง 0.35 ม. ยาว 0.35 ม. สูง 0.30 ม. ดังรูป
ข้อมูลที่ใช้ในการคำนวณ
1.หน่วยน้ำหนักของปูนซีเมนต์ = 1,400 กก./ลบ.ม.
2.หน่วยน้ำหนักของหินทราย = 1,450 กก./ลบ.ม.
การคำนวณ
ปูน 1 ถุง 50 กก. มีปริมาตร = 50/1400 = 0.036 ลบ.ม.
ทราย 2 ส่วน มีปริมาตร = 0.036 x 2 = 0.072 ลบ.ม.
น้ำหนักทราย = 0.072 x 1450 = 104 กก.
หิน 4 ส่วน มีปริมาตร = 0.036 x 4 = 0.144 ลบ.ม.
น้ำหนักหิน = 0.144 x 1450 = 209 กก.
ปริมาณน้ำที่ใช้โดยทั่วไปสำหรับปูน 1 ถุง เพื่อให้ได้ค่ายุบตัวประมาณ 10 ซม. เท่ากับ 30 ลิตร
น้ำหนักของส่วนผสมทั้งหมดเมื่อใช้ปูน 1 ถุง = 50 + 104 +209 +30
= 393 กก.
หน่วยน้ำหนักคอนกรีต 1 ลบ.ม. = 2,400 กก.
ต้องใช้ปริมาณปูน = 2,400/393 = 6.1 ถุง = 305 กก./ลบ.ม.
สรุป ส่วนผสมใน 1 ลบ.ม.
ปูนซีเมนต์ = 305 กก./ลบ.ม.
ทราย = 635 กก./ลบ.ม.
หิน = 1,275 กก./ลบ.ม.
น้ำ = 185 กก./ลบ.ม.
ค่ายุบตัว ประมาณ 10 ซม.
ข้อเสนอแนะ
1.ถ้าผสมคอนกรีตโดยปริมาตร เพื่อให้ได้ปริมาตรที่แน่นและสม่ำเสมอ ควรจัดทำกะบะไม้มาตรฐาน สำหรับตวงส่วนผสม โดยกำหนดให้กะบะไม้นี้มีปริมาตรเท่ากับปริมาตรซีเมนต์ 1 ถุง หรือ 50 กก. ซึ่งกะบะไม้นี้จะมีขนาดกว้าง 0.35 ม. ยาว 0.35 ม. สูง 0.30 ม. ดังรูป
2.ในการกำหนดสัดส่วนผสมโดยปริมาตรนี้ไม่ได้ กำหนดปริมาณน้ำ ซึ่งอาจมีการใช้น้ำในปริมาณที่มากเกินไปทำให้กำลังของคอนกรีตต่ำกว่าที่ควรจะเป็น
3.ในประเทศไทยมีปูนซีเมนต์ที่ใช้ในการก่อสร้างทั่วไปๆ ไปอยู่ 2 ประเภทคือ ปูนซีเมนต์ผสมกับปูนซเมนต์ปอร์ตแลนด์ประเภทที่ 1 การกำหนดสัดส่วนผสมโดยวิธีนี้ควรจะบ่งชี้ไปในแบบด้วยว่าจะใช้ปูนซีเมนต์ชนิดใด เพราะปูนซีเมนต์ทั้ง 2 นี้ ให้ค่ากำลังอัดที่แตกต่างกันมาก
3.ในประเทศไทยมีปูนซีเมนต์ที่ใช้ในการก่อสร้างทั่วไปๆ ไปอยู่ 2 ประเภทคือ ปูนซีเมนต์ผสมกับปูนซเมนต์ปอร์ตแลนด์ประเภทที่ 1 การกำหนดสัดส่วนผสมโดยวิธีนี้ควรจะบ่งชี้ไปในแบบด้วยว่าจะใช้ปูนซีเมนต์ชนิดใด เพราะปูนซีเมนต์ทั้ง 2 นี้ ให้ค่ากำลังอัดที่แตกต่างกันมาก
